ПРИМЕЧАНИЯ


 

 

Дементьева В.В.

РИМСКОЕ РЕСПУБЛИКАНСКОЕ МЕЖДУЦАРСТВИЕ КАК ПОЛИТИЧЕСКИЙ ИНСТИТУТ

 


1. Коптев А. В. Princeps et dominus. К вопросу об эволюции принципата в начале позднеантичной эпохи // IVS ANTIQVVM. Древнее право. М., 1996. № 1. С. 187.

2. Подробнее о разногласиях в письменной традиции по этому поводу см: Токмаков В. Н. Некоторые аспекты генезиса консульской власти в конституции Рима ранней республики // IVS ANTIQVVM. Древнее право. М., 1996. № 1. С. 34.

3. Mommsen Th. Roemisches Staatsrecht. Leipzig, 1874. B. 2. S. 74.

4. De Francisci P. Primordia civitatis. Roma, 1959. P. 743-766.

5. Momigliano A. Praetor Maximus e questoni affini // Momigliano A. Quarto contributo alla storia degli studi classice e del mondo antico. Roma, 1969. P. 409-415.

6. Magdelain A. Praetor Maximus et Comitatus Maximus // Magdelain A. Jus imperium auctoritas. Etudes de droit Romain. Roma, 1990. P. 313-339.

7. Richard J.-C. Les origines de la plebe romaine. Essai sur la formation du dualisme patricio-plebeien. Roma-Paris, 1978. P. 466-472.

8. Ihne W. Forschungen auf dem Gebiet der roemischen Verfassungsgeschichte. Frankfurt am Main. 1847. S. 42-53.

9. Schwegler D. U. Roemische Geschichte. B. 3. Tuebingen, 1958. S. 125.

10. Beloch K.-J. Roemische Geschichte bis zum Beginn der punischen Kriege. Berlin und Leipzig, 1926. S. 231-236.

11. De Martino F. Intorno all' origine della republica romana e della magistrature // Aufstieg und Niedergang der roemischen Welt. Berlin- New York, 1972. P. 233-246.

12. См.: Дементьева В. В. Магистратура диктатора в ранней Римской республике (V-III вв. до н. э.). Ярославль, 1996. С. 26-28.

13. Flach D. Die Gesetze der fruehen roemischen Republik. Text und Kommentar. Darmstadt, 1994. S. 14-15.

14. Linke B. Von der Verwandtschaft zum Staat. Die Entstehung politischer Organisationsformen in der fruehroemischen Geschichte. Stuttgart, 1995. S. 141.

15. De Sanctis G. Storia dei Romani. Editrice Firence, 1956. P. 407.

16. Критику этой концепции см.: Токмаков В. Н. Некоторые аспекты... С. 34-35.

17. Wesenberg G. Praetor Maximus // Zeitschrift der Savigny-Stiftung fuer Rechtsgeschichte. 1947. B. LXV. S. 325-326.

18. Hanell K. Das altroemische Eponyme Amt. Lund, 1946. S. 165.

19. Gjerstad E. The Origins of the Roman Republic // Entretiens sur l' antiquite classique. 1967. Vol. 13. P. 22-27.

20. Werner R. Der Beginn der roemischen Republik. Muenchen-Wien, 1963. S. 219-239.

21. Историографию данного подхода см.: Токмаков В. Н. Некоторые аспекты... С. 34.

22. Там же. С. 35. Собственно, такой взгляд на praetor maximus в принципиальном плане смыкается с трактовкой его у Т. Моммзена, А. Магделена, А. Момильяно, Ж.-К. Ришара (см. выше), видевших в данном титуле не название определенной должности, а акцентирование верховенства полномочий либо у коллег по магистратуре, либо вообще в иерархии должностных лиц.

23. Токмаков В. Н. Некоторые аспекты... С. 40.

24. Christ K. Die Roemer. Eine Einfuehrung in ihre Geschichte und Zivilisation. 2. Auf. Muenchen, 1984. S. 11.

25. Савельев В. А. Римское частное право. М., 1995. С. 46.

26. Ferenczy E. From the Patrician State to the Patrician-Plebeian State. Budapest, 1976. P. 15.

27. Mueller R. Polis und Res publica. Studien zum antiken Gesellschafts- und Geschichtsdenken. Weimar, 1987. S. 2.

28. De Francisci P. Civilta Romana. Roma, 1939. P. 47.

29. Drexler H. Politische Grundbegriffe der Roemer. Darmstadt, 1988. S. 1-30.

30. Barcelo P. Altertum. B. 1. Weinheim, 1994. S. 197.

31. Siniscalco P. Res publica e populus nel De civitate Dei (XI. 21 e XIX. 21 ss.) di Agostino D'Ippona // IVS ANTIQVVM. Древнее право. № 1. М., 1996. С. 178-181.

32. Маяк И. Л. Populus, cives, plebs начала Республики // Вестник древней истории (в дальнейшем – ВДИ). 1989. № 1. С. 75-77: Она же. Римляне ранней Республики. М., 1993.

33. Маяк И. Л. Римляне ранней Республики... С. 83.

34. Там же. С. 65.

35. Маяк И. Л. О переводе термина tribunus plebis // Власть, человек, общество в античном мире. Докл. конф. 1996 и 1997 гг. М., 1997. С. 69.

36. Demandt A. Antike Staatsformen. Eine vergleichende Verfassungsgeschichte der Alten Welt. Berlin, 1995. S. 395.

37. Токмаков В. Н. Методика изучения эволюции понятия "популюс" в раннем Риме (VI-V вв. до н. э.) // Методология и методика изучения античного мира. Докл. конф. М., 1994. С. 48-53.

38. Маяк И. Л. Взаимодействие властей в раннем Риме: источниковедческие заметки к трактату Цицерона De re publica // IVS ANTIQVVM. Древнее право. М., 1996. № 1. С. 28-33; Она же. К вопросу о понимании термина civitas в современной науке // Актуальные проблемы естественных и гуманитарных наук. Тезисы юбилейной конф. Ярославль, 1995. С. 173-174; Проблемы методологии изучения античного мира (Доклад Бюро Российской Ассоциации антиковедов) // Методология и методика изучения античного мира. Докл. конф. М., 1994. С. 1-21.

39. Demandt A. Op. cit. S. 400.

40. Hoelkeskamp K.-J. Senat und Volkstribunat im fruehen 3. Jh. // Staat und Staatlichkeit in der Fruehen Roemischen Republik. Stuttgart, 1990. S. 450.

41. Demandt A. Op. cit. S. 400.

42. Ibid. S. 402.

43. Giovannini A. Consulare imperium. Basel, 1983. S. 1-30. (Schweizerische Beitraege zur Altertumwissenschaft. Heft. 16).

44. Nippel W. Aufruhr und "Polizei" in der roemischen Republik. Stuttgart, 1988. S. 11; Nippel W. Public order in Ancient Rome. Cambridge, 1995. P. 4; Demandt A. Op. cit. S. 394.

45. Linke B. Op. cit. S. 144.

46. Schaefer Th. Imperii insignia. Sella curulis und fasces. Zur Repraesentation roemischer Magistrate. Mainz, 1989. S. 26-27; Рецензию на эту книгу см.: Gabelmann H. Thomas Schaefer. Imperii insignia. Mainz, 1989. -457 s. // Gnomon. 1993. B. 65. S. 239-247.

47. Nippel W. Aufruhr und "Polizei"... S. 19-26.

48. Ibid. S. 26.

49. Hoelkeskamp K.-J. Senat und Volkstribunat... S. 451.

50. Hackl U. Krieg und Politik im republikanischen Rom // Klassisches Altertum, Spaetantike und fruehes Christentum. Wuerzburg, 1993. S. 102.

51. Hoelkeskamp K.-J. Senat und Volkstribunat... S. 451.

52. Millar F. The Political Character of the classical Roman Republic 200-151 B. C. // The Journal of Roman Studies. 1984. Vol. 74. P. 1-19.

53. North J. A. Democratic Politics in Republican Rome // Past and Present. A Journal of historical studies. Oxford, 1990. № 126. P. 3-21.

54. См., например: Хвостов В. М. История римского права. М., 1919. С. 41; Ehrenberg V. Polis und Imperium. Zuerich und Stuttgart, 1965. S. 624.

55. Подробные библиографические сведения об этих работах и анализ взглядов их авторов см. в опубликованной на русском языке статье Л. Лабруны: Лабруна Л. Некоторые размышления о современной юридической историографии в связи с так называемой "римской демократией" // ВДИ. 1995. С. 131-139.

56. См., например: Roma tra oligarchia e democrazia. Napoli, 1989.

57. См: Лабруна Л. Указ. соч. С. 131-133.

58. Demokratie in Rom? Die Rolle des Volkes in der Politik der roemischen Republik. (Hg. M. Jehne). Stuttgart, 1995.

59. Flaig E. Entscheidung und Konsens. Zu den Felden der politischen Kommunikation zwischen Aristokratie und Plebs // Demokratie in Rom?...S. 77-127.

60. Hoelkeskamp K.-J. Oratoris maxima scaena: Reden vor dem Volk in der politischen Kultur der Republik // Demokratie in Rom?... S. 11-49.

61. Маяк И. Л. Значение воинской службы для воспитания идеального гражданина (эпоха ранней республики) // Античность и средневековье Европы. Вып. 3. Пермь, 1996. С. 124.

62. Demandt A. Op. cit. S. 390.

63. Werner R. Der Beginn... S. 228.

64. Dalheim W. Die Antike. Griechenland und Rom von Anfaengen bis zur Expansion des Islams. 2. Auf. Paderborn, Muenchen, Wien, Zuerich, 1994, S. 339, 347.

65. Hopkins K., Burton G. Political succession in the Late Republic (249-50 B. C.) // Hopkins K. Death and Renewal. Cambridge, London, New York, New Rechelle, Melbourne, Sydney, 1983. P. 31-119.

66. Rosenstein N. Imperatores victi. Military Defeat and Aristokratic Competition in the Middle and Late Republic. Berkeley, Los Angelos, Oxford, 1990. P. 2-3.

67. Bleicken J. Gedanken zum Untergang der Roemischen Republik. Stuttgart, 1995. S. 10.

68. Heuss A. Naehers zu Niebur // Heuss A. Gesammelte Schriften in 3 Baenden. B. 3. Stuttgart, 1995. S. 1625-1657; Возникновение германского антиковедения. XVIII – первая половина XIX. в. Казань, 1991. С. 41-64.

69. Niebuhr B. Roemische Geschichte. B. 1. Berlin, 1833.

70. Rubino J. Untersuchungen ueber roemische Verfassung und Geschichte. Cassel, 1839; Becker W. A. Handbuch der Roemischen Alterthuemer. B. 1. Leipzig, 1844.

71. Heuss A. Theodor Mommsen als Geschichtsschreiber // Heuss A. Gesammelte Schriften in 3 Baenden. B. 3. Stuttgart, 1995. S. 1744-1802.

72. Kunkel W. Magistratische Gewalt und Senatsherrschsft // Aufstieg und Niedergang der roemischen Welt. I. 2. Berlin-New-York, 1972. S. 16.

73. Bleicken J. Lex Publica. Gesetz und Recht in der Roemischen Republik. Berlin – New-York, 1975. S. 516.

74. Behrends O. Der roemische Gesetzesbegriff und das Prinzip der Gewaltenteilung // Zum roemischen und neuzeitlichen Gesetzesbegriff. Goettingen, 1987. S. 67.

75. Neumann K. J. Entwicklung und Aufgaben der alten Geschichte. Strassburg, 1910. S. 17.

76. Meyer Ed. Nekrologe Theodor Mommsen // Meyer Ed. Kleine Schriften. Halle, 1910. S. 547.

77. Mommsen Th. Roemische Forschungen. B. 1-2. Berlin, 1864-1879; Mommsen Th. Roemisches Staatsrecht. B. 1. Leipzig, 1871; B. 2. Leipzig, 1874; Mommsen Th. Abriss der roemischen Staatsrecht. Leipzig, 1893; Моммзен Т. Римская история. Т. 1. М., 1877.

78. Lange L. Roemische Alterthuemer. B. 1. Berlin, 1876; Ihne W. Roemische Geschichte. B. 4. Leipzig, 1876; Herzog E. Geschichte und System der Roemischen Staatsverfassung. B. 1. Leipzig, 1884; Karlowa O. Roemische Rechtsgeschichte. B. 1. Leipzig, 1885; Nissen A. Beitraege zum roemischen Staatsrecht. Strassburg, 1885.

79. Виллемс П. Римские государственные и правовые древности. Киев, 1890; Нетушил И. В. Очерк римских государственных древностей. Государственное устройство Рима. Вып. 1. Харьков, 1894.

80. The Cambridge Ancient History. Vol. VII. Cambridge, 1928.

81. Arangio-Ruiz V. Storia del diritto romano. Napoli, 1940.

82. Siber H. Roemisches Verfassungsrecht in geschichtlicher Entwicklung. Lahr, 1952; Siber H. Roemisches Recht in Grundzuegen fuer die Vorlesung. B. 1-2. Darmstadt, 1968.

83. Dulckeit G. Roemische Rechtsgeschichte. Muenchen und Berlin, 1952.

84. Vogt J. Roemische Geschichte. 4. Auf. Basel-Freiburg-Wien, 1959.

85. Kunkel W. Roemische Rechtsgeschichte. Koeln, 1956.

86. von Luebtow U. Das roemische Volk. Sein Staat und sein Recht. Frankfurt am Main, 1955.

87. De Martino F. Storia della constituzione Romana. Napoli, 1958.

88. Abbot F. F. A history and description of Roman political institutions. 3. Ed. New-York, 1963.

89. Guarino A. Storia del Diritto Romano. Quinta Edizione. Napoli, 1975.

90. Kornemann E. Roemische Geschichte, B. 1. Stuttgart, 1970.

91. Kaser M. Roemische Rechtsgeschichte. 2. Auf. Goettingen, 1978.

92. Heuss A. Roemische Geschichte. Braunschweig, 1977.

93. Bleicken J. Staatliche Ordnung und Freiheit in der Roemischen Republik. Kallmuenz, 1972; Bleicken J. Staat und Recht in der Roemischen Republik. Wiesbaden, 1978; Bleicken J. Geschichte der Roemischen Republik. 4. Auf. Muenchen, 1992; Bleicken J. Die Verfassung der Roemischen Republik. 6. Auf. Paderborn-Muenchen-Wien-Zuerich, 1993.

94. См., например: Arangio-Ruiz V. Instituzione de diritto romano. Napoli, 1946; Kunkel W. Magistratische Gewalt... S. 3-22; Heuss A. Gedanken und Vermutungen zur fruehen roemischen Regierungsgewalt. Goettingen, 1983. (Nachrichten der Akademie der Wissenschaft in Goettingen. 1. Philologich-Historische Klasse, 1983. S. 376-454.); Bleicken J. Zum Begriff der roemischen Amtsgewalt. Auspicium-potestas-imperium. Goettingen, 1981.

95. Scullard H. H. Roman politics. 220-150 B. C. Oxford, 1951; Scullard H. H. A history of the Roman World from 753 to 146 B. C. London, New-York, 1964.

96. Cassola F. I gruppi politici Romani. Nel III secolo a. C. Trieste, 1962.

97. Ogilvie R. M. Commentary on Livy. Oxford, 1965; Ogilvie R. M. Early Rome and Etruscans. Oxford, 1976.

98. Palmer R. E. A. The Archaic Community of the Romans. Cambriddge, 1970.

99. Ranouil P. Ch. Recherche sur le patriciat (509-366). Paris, 1975.

100. Ferenczy E. From the Patrician State...

101. Маяк И. Л. Рим первых царей. М., 1983.

102. Hoelkeskamp K.-J. Die Entstehung der Nobilitaet. Stittgart, 1987.

103. Rilinger R. Der Einfluss des Wahlleiters bei den roemischen Konsulwahlen von 366 bis 50 v. Chr. Muenchen, 1976. (Vestigia. Beitraege zur Alten Geschichte. B. 24.)

104. Mitchell R. E. Patricians and Plebeians. The origin of the Roman State. Ithaca and London, 1990.

105. Linke B. Op. cit.

106. Momigliano A. Osservazioni sulla distinzione fra patrizie e plebei // Entretiens sur l' antiquite classique. 1967. Vol 13. P. 197-222.

107. Staveley E. Stuart. The Significance of the consular tribunate // The Journal of Roman Studies. 1953. B. 43. P. 30-36; Staveley E. S. The Constitution of the Roman Republic // Historia. 1956. B. 5. P. 74-122; Staveley E. S. The Nature and Aims of the Patriciate // Historia. 1983. B. 32. P. 24-57.

108. Gjerstad E. The Origins of the Roman Republic // Entretiens sur l' antiquite classique. 1967. Vol. 13. P. 1-30; Gjerstad E. Innenpolitische und militaerische Organisation in fruehroemischer Zeit // Aufstieg und Niedergang der Roemischen Welt. B. 1. 1. Berlin- New-York, 1972. S. 136-188.

109. Giovannini A. Consulare imperium...; Giovannini A. Les origines des magistratures romanes // Museum Helveticum. Basel, 1984. Vol. 41. Fasc. 1. P. 15-30; Giovannini A. Auctoritas patrum // Museum Helveticum. Basel, 1985. Vol. 42. Fasc. 1. P. 28-36; Giovannini A. Magistratur und Volk: Ein Beitrag zur Entstehungsgeschichte des Staatsrechts // Staat und Staatlichkeit in der Fruehen Roemischen Republik. Stuttgart, 1990. S. 406-436.

110. Broughton T. R. S. / Patterson M. L. The magistrates of the Roman Republic 509 B. C. – 31 B. C. Vol. 1-2. 1951-1952; Vol. 1-3. Scholars Press reprint, 1986.

111. Magdelain A. "Auspicia ad patres redeunt" // Magdelain A. Ius imperium auctoritas. Etudes de droit Romain. Roma, 1990. P. 341-383.

112. Lindersky J. The Auspices and struggle of the Orders // Staat und Staatlichkeit in der Fruehen Roemischen Republik. Stuttgart, 1990. P. 34-48.

113. Friezer E. Interregnum and patrum auctoritas // Mnemosyne. 1959. Series IV. Vol. XII. P. 301-329.

114. Wolf H. J. Interregnum und auctoritas patrum // Bulletino Dell' Istituto di diritto Romano. Milano, 1961. Vol. LXIV. (Terza serie. Vol. III.) P. 1-14.

115. Unger G. F. Interregnum und Amtsjahr // Philologus. Zeitschrift fuer das Klassische Alterthum. Goettingen, 1884. B. IV. S. 281-333.

116. Staveley E. Stuart. The Conduct of Elections during an Interregnum // Historia. 1954/55. P. 193-207.

117. Volkmann H. Das Roemische Interregnum und die persische Anomia // Reinische Museum fuer Philologie. Frankfurt am Main, 1967. B. 110. S. 76-83.

118. Herzog E. Das Institut des Interregnums in System der roemischen Staatsverfassung // Philologus. Zeitschrift fuer das Klassische Alterthum. Goettingen, 1876. B. 34. S. 498-515.

119. Liebenam W. Interregnum // Pauli / Wissowa Real-Encyclopaedie der classischen Alterthumwissenschaft. B. IX. 2. Stuttgart, 1916. S. 1713-1720.

120. Jahn J. Interregnum und Wahldiktatur. Kallmuenz, 1970.

121. Heuss A. Eugen Taeubler Postumus // Heuss A. Gesammelte Schriften... B. 3. S. 1918.

122. Flach D. Die Gesetze der fruehen roemischen Republik. Text und Kommentar. Darmstadt, 1994.

123. Маяк И. Л. Римляне ранней Республики... С. 5.

124. Цит. по Jahn J. Op. cit. S. 14. Публикация Э. Бабелона осуществлена в издании: Arethuse. 1928. Vol. 5.

125. Corpus Inscriptionum Latinarum (CIL). Vol. 1. Berolini, 1863. Elogia. P. 192; Degrassi A. Inscriptiones Italiae. Vol. XIII. Roma, 1937. Fasc. III. Elogia. 13. 3. 79.

126. CIL. Vol. 1. P. 193; Degrassi A. Inscr. It. 13. 3. 80.

127. CIL. Vol. 1. P. 194; Degrassi. A. Inscr. It. 13. 3. 81.

128. CIL. Vol. 1. P. 201; Degrassi A. Inscr. It. 13. 3. 77.

129. CIL. Vol. 1. P. 16-29.

130. См.: Федорова Е. В. Ранняя латинская письменность VIII-II вв. до н. э. М., 1991. С. 17; Маяк И. Л. Римляне ранней Республики... С. 6; Пирогов В. Исследования по римской истории, преимущественно в области третьей декады Ливия. Спб., 1878. С. 155.

131. См., например: Stiehl R. Die Datierung der Kapitolinischen Fasten. Tuebingen, 1957.

132. Bermann U. Charakteristik der antiken Historiographie. Berlin, 1833. S. 262. [Автор этой работы Hermann Ulrici, Герман Ульрици (1806—1884). (Прим. ред. сайта)]

133. von Fritz K. The Reorganisation of the Roman Government in 366 B. C. and the so-called Licinio-Sextian Laws // Historia. 1950. № 1. P. 4.

134. Traenkle H. Der Anfang des Roemischen Freistaats in der Darstellung des Livius // Hermes. 1965. B. 93. S. 311-337.

135. Wolf J. G. Die literarische Ueberlieferung der Publikation der Fasten und Legisaktionen durch Cnaeus Flavius. Goettingen, 1980. S. 20.

136. См.: Доватур А. И. Античные сборники писем Цицерона // Письма Марка Туллия Цицерона. Т. 1. М., 1994. С. 411.

137. Wissowa G. Asconius // Pauli / Wissowa Real-Encyclopaedie. B. 2. Stuttgart, 1896. S. 1524-1527.

138. Маяк И. Л. Римские боги в сочинении Авла Геллия // ВДИ. 1998. № 1. С. 263.

139. Gabba E. Dionysius and the History of Archaic Rome. Berkeley, Los Angeles, Oxford, 1991. P. 95.

140. Fornara Ch. W. The Nature of History in Ancient Grece and Rome. Berkeley, Los Angeles, London, 1983. P. 97.

141. Mommsen Th. Roemische Forschungen... S. 224.

142. Herzog E. Das Institut... S. 508.

143. Bleicken J. Zum Begriff... S. 261.

144. Friezer E. Op. cit. P. 301.

145. Кагаров Е. О царской власти в древнем Риме. Воронеж, 1910. С. 38.

146. Mommsen Th. Roemische Forschungen... S. 218.

147. Herzog E. Das Institut... S. 498.

148. CIL Vol.1. P. 192; Degrassi A. Inscr. It. 13. 3. 79. P. 59.

149. Herzog E. Das Institut... S. 500.

150. Classon O. Kritische Eroerterungen ueber den Roemischen Staat. B. 1. Rostok, 1871. S. 62, 66.

151. Frieser E. Op. cit. P. 304.

152. Heuss A. Gedanken... S. 39 (419).

153. Rubino J. Op. cit. S. 84; Becker W. A. Handbuch der Roemischen Alterthuemer. B. 2. Leipzig, 1846. S. 296; Lange L. Roemische Alterthuemer... S. 295; Herzog E. Das Institut... S. 498; Вегнер В. Рим. История и культура римского народа. Спб., 1902. С. 141; Пассек Е. В. Пособие к лекциям по истории римского права. Юрьев, 1906; Боголепов Н. Учебник истории римского права. М., 1907; Кагаров Е. Указ. соч. С. 30; Liebenam W. Interregnum... S. 1717; Санчурский Н. Римские древности. М., 1995. С. 44; Dulckeit G. Roemische Rechtsgeschichte... S. 31; Staveley E. S. The Conduct of Elections during an Interregnum // Historia. 1954/55. P. 193-207; Abbot F. F. A history... P. 14; Jahn J. Op. cit. S. 12; Rilinger R. Der Einfluss... S. 15; Heuss A. Gedanken... S. 413-414; Giovannini A. Magistratur... S. 436; Radke G. Fasti Romani. Betrachtungen zur Fruehgeschichte des roemischen Kalenders. Aschendorf-Muenster, 1990. S. 53. и др.

154. Mommsen Th. Roemisches Staatsrecht... S. 648.

155. Herzog E. Das Institut... S. 507-508.

156. Siber H. Roemisches Verfassungsrecht... S. 30.

157. Mustakallio K. Death and Disgrace. Capital Penalties with Post Mortem Sanctions in Early Roman Historiography. Helsinki, 1994. P. 75.

158. Siber H. Roemisches Verfassungsrecht... S. 23.

159. Хвостов В. М. Указ. соч. С. 23.

160. Маяк И.Л. Рим первых царей... С. 238.

161. Там же. С. 239.

162. Abbot F. F. A History... P. 14.

163. von Luebtow U. Die lex curiata de imperio // Zeitschrift der Savigny-Stiftung fuer Rechtsgeschichte. 1952. B. LXIX. S. 154-168; von Luebtow U. Das roemische Volk... S. 179-191; De Martino F. Storia... P. 176, 215.

164. von Luebtow U. Das roemische Volk... S. 182.

165. Jahn J. Op. cit. S.12.

166. Werner R. Der Beginn... 1963. S. 256-257.

167. Frieser E. Op. cit. P. 305.

168. Kunkel W. Kleine Schriften. Zum roemischen Strafverfahren und zur roemischen Verfassungsgeschichte. Weimar, 1974. S. 487.

169. Ogilvie R. M. A Commentary on Livy... P. 87.

170. Ferenczy E. Zur Verfassungsgeschichte der Fruehrepublik // Beitraege zur Alten Geschichte und deren Nachleben. Festschrift fuer Franz Altheim. B. 1. Berlin, 1969. S. 140-141.

171. Jahn J. Op. cit. S.12.

172. Becker W. A. Op. cit. S. 296.

173. Bleicken J. Zum Begriff... S. 261; Bleicken J. Geschichte... S. 115.

174. Heuss A. Gedanken... S. 413-414.

175. Rilinger R. Der Einfluss... S. 14.

176. Kornemann E. Roemische Geschichte... S. 68-69.

177. Giovannini A. Magistratur... S. 436.

178. Lange L. Roemische Alterthuemer... S. 295.

179. Mommset Th. Roemisches Staatsrecht... B. 1. S. 598, 657.

180. Friezer E. Op. cit. P. 311.

181. Ibid. P. 312.

182. Jahn J. Op. cit. S. 22-23.

183. Merrill E.T. The Roman Calendar and the Regifugium // Classical philology the univ. of Chicago press. 1924. Vol. XIX. P. 20-39.

184. Huschke Ph. E. Das Alte Roemische Jahr und Seine Tage. Breslau, 1869.

185. Soltau W. Roemische Chronologie. Freiburg, 1889. S. 39.

186. По вопросу о том, к какому месяцу эти дни причислялись, исследователи не имеют единства взглядов. Сам Е. Т. Мерил считал, что поначалу они формально не включались в февраль, и это продолжалось до тех пор, пока сохранялось значение Терминалий как последнего дня года (Merrill E. T. Op. cit. P. 38). В дальнейшем в историографии была сформулирована также точка зрения о том, что последние пять дней, оставшихся от февраля, причислялись к вставному месяцу, увеличивая его продолжительность до нормальной. (См: Michels A. K. The Calendar of the Roman Republic. Princeton, New Jersey, 1967. P. 17-18.)

187. Фрэзер Д. Д. Золотая ветвь. М., 1983. С. 155.

188. Там же. С. 155.

189. Там же. С. 156.

190. Philipp G. B. Politische Wortstudien // Gymnasium. 1959. B. 66. S. 111.

191. Magdelain A. Cinq jours epagomenes a Rome? // Revue des Etudes Latines. 1962. Vol. 40. P. 201-227.

192. Meyer Er. Roemischer Staat und Staatsgedanke. Zuerich und Stuttgart, 1961. S. 472.

193. Momigliano A. Osservazioni... P. 209.

194. Guarino A. Op. cit. P. 91.

195. Jahn J. Op. cit. S. 24.

196. Volkmann H. Das Romische Interregnum... S. 76-83.

197. Radke G. Op. cit. S. 50.

198. Demandt A. Op. cit. S. 381, 385.

199. Staveley E. S. The Conduct... P. 195.

200. Mommsen Th. Roemisches Staasrecht... S. 625; Linke B. Op. cit. S. 146.

201. Friezer E. Op. cit. P. 312.

202. См., например: De Francisci P. Civilta Romana... P. 45; Arangio-Ruiz V. Storia... P. 40; Dulckeit G. Roemische Rechtsgeschichte... S. 31; Rilinger R. Der Einfluss... S. 14; Linke B. Op. cit. S. 146.

203. Копп У. Римские древности. М., 1868. С. 64.; Siber H. Roemisches Verfassungsrecht... S. 23; Vogt J. Roemische Geschichte... S. 40; Kaser M. Roemische Rechtsgeschichte... S. 53; Giovannini A. Magistratur... S. 416; Radke G. Op. cit. S. 53; Gjerstad E. Innenpolitische und militaerische Organisation... S. 156.

204. Ogilvie R. M. Early Rome... P. 57.

205. Liebenam W. Interregnum... S. 1717; Хвостов В. М. История... С. 47.

206. Виллемс П. Указ. соч. С. 223; De Martino F. Storia... P. 217.

207. Jahn J. Op. cit. S. 12.

208. Heuss A. Zur Entwicklung des Imperiums der roemischen Oberbeamten // Zeitschrift der Savigny – Stiftung fuer Rechtsgeschichte. R. A. Weimar, 1944. B. 64. S. 80.

209. Liv. III. 7. 6 – 8. 2.

210. CIL. Vol. 1. P. 289.

211. Jahn J. Op. cit. S. 135.

212. Ibid. S. 62.

213. Кофанов Л. Л. Роль коллегии авгуров в разработке римского архаического права // IVS ANTIQVVM. Древнее право. М., 1997. № 1 (2). С. 18.

214. Jahn J. Op. cit. S. 61.

215. In civitate plena religionum, tunc etiam ab recenti clade superstitiosis principibus, ut renouarentur auspicia res ad interregnum rediit.

216. Jahn J. Op. cit. S. 75-76.

217. Rilinger R. Die Ausbildung von Amtswechsel und Amtsfristen als Problem zwischen Machtbesitz und Machtmissbrauch in der Mittleren Republik (342 bis 217 v. Chr.) // Chiron. Muenchen, 1978. B. 8. S. 269.

218. Jahn J. Op. cit. S. 77.

219. Scullard H. H. Roman politics... P. 273; Lippold A. Consules. Untersuchungen zur Geschichte des roemischen Konsulats von 264 bis 201 v. Chr. Bonn, 1963. S. 142, 272.

220. Сморчков А. М. Определение огрешности ауспиций авгурской коллегией // Античность Европы. Пермь, 1992. С. 80.

221. Eo anno – nec traditur causa- interregnum initum...

222. Ex interregno, ut id actum uideri posset, ambo patricii consules creati sunt...

223. Staveley E. S. The Conduct... P. 205-206.

224. Bleicken J. Zum Begriff... S. 262.

225. Becker W. A. Handbuch der Roemischen Alterthuemer B. 2. Leipzig, 1846. S. 295-309. (Отметим все же, что на с. 316 В. Беккер видел в patres патрицианскую часть сенаторов); Schwegler D. U. Op. cit. B. 1. S. 656.

226. Низе Б. Очерк римской истории и источниковедения. 3-е изд. Спб., 1910. С. 54.

227. Cornell T. J. The Beginnings of Rome. Italy and Rome from the Bronze Age to the Punic Wars (c. 1000-264 B. C.) London and New-York, 1995. P. 250.

228. Виллемс П. Указ. соч. С. 230.

229. Захаров А. В. Политическая терминология первых шести книг Тита Ливия // Филологическое обозрение. Т. X. Кн. 1. М., 1896. С. 100-101.

230. Gjerstad E. Innenpolitische und militaerische Organisation... S. 156.

231. Frieser E. Op cit. P. 329.

232. Rubino J. Op. cit. S. 86, 90; Mommsen Th. Roemische Forschungen... S. 225-227.

233. Niebuhr B. Op. cit. S. 377.

234. Пухта Г. Ф. История римского права. Ч. 1. М., 1863. С. 57.

235. Herzog E. Das Institut... S. 505-507.

236. Нетушил И. В. Очерк... С. 165; Покровский И. А. История римского права. 4-е изд. Пг., 1918. С. 69; Wolf H. J. Op. cit. P. 3.

237. Heuss A. Zur Entwicklung... S. 80; Heuss A. Gedanken... S. 39-40. (413-414).

238. Momigliano A. Osservazioni... P. 211-215. См. об этом также: Дождев Д. В. Римская историческая традиция о conscripti и динамика правовых различий между патрициями и плебеями // Закономерности возникновения и развития политико-юридических идей и институтов. М., 1986. С. 125.

239. Jahn J. Op. cit. S. 15.

240. Humbert M. Institutions politiques et sociales de l' antiquite. Dalloz, 1984. P. 10.

241. Cassola F. Lo scontro fra patrizi e plebei e la formazione della "nobilitas" // Storia di Roma. Vol. 1. Torino, 1988. P. 456.

242. Wieacker F. Roemische Rechtsgeschichte. Muenchen, 1988. S. 223.

243. Lindersky J. Op. cit. P. 37.

244. Lange L. Roemische Alterthuemer... S. 220.

245. Classon O. Kritische Eroerterungen... S. 52- 69.

246. Christensen H. Die urspruengliche Bedeutung der Patres // Hermes. 1875. № 9. S. 215.

247. Пирогов В. Указ. соч. С. 212-215.

248. Magdelain A. "Auspicia ad patres redeunt"... P. 341-383.

249. Ranouil P.-Ch. Op. cit. P. 13.

250. Сидорович О. В. Социальный состав римского сената в период ранней республики // Из истории античного общества. Вып. 1. Горький, 1975. С. 55.

251. Bleicken J. Zum Begriff... S. 261-262.

252. ...auspicia populi Romani, si magistratus patricii creati non sint, intereant necesse est, cum interrex nullus sit, quod et ipsum patricium esse et a patriciis prodi necesse est (ауспиции римского народа, если магистратами не будут избирать патрициев, неизбежно прекратятся, ведь при этом не будет интеррекса, на том основании, что тот и сам должен быть патрицием и непременно избираться патрициями).

253. Дождев Д. В. Римская историческая традиция... С. 128-129

254. Зенгер Г. Э. К вопросу о patres // Варшавские университетские известия. 1890. № 3-4. С. 32.

255. Wolf H. J. Op. cit. S. 3.

256. Токмаков В. Н. Куриатные комиции и военные магистратуры в раннем Риме // Власть, человек, общество в античном мире. Докл. конф. 1996 и 1997 гг. М., 1997. С. 127.

257. Rubino J. Op. cit. S. 62, 71.

258. Heuss A. Gedanken... S. 413-414; Giovannini A. Magistratur... S. 416-417.

259. Bleicken J. Zum Begriff... S. 261.

260. Develin R. Lex curiata and the competence of magistrates // Mnemosyne. 1977. Vol. XXX. Fasc. I. P. 49-65.

261. Giovannini A. Magistratur... S. 434-436.

262. Токмаков В. Н. Куриатные комиции... С. 126.

263. curiata (comitia) tantum auspicorum causa remanserunt

264. Токмаков В. Н. Воинская присяга и "священные законы" в военной организации раннеримской республики // Религия и община в Древнем Риме. М., 1994. С. 136.

265. Токмаков В. Н. Куриатные комиции... С. 125.

266. Dulckeit G. Op. cit. S. 31.

267. ...patriciorum auspicia in duas sunt divisa potestates: maxima sunt consulum, praetorum, censorum; reliquorum magistratuum minora sunt auspicia (патрицианские ауспиции разделены по значению надвое: большие у консулов, преторов, цензоров; у остальных магистратов меньшие ауспиции)

268. Хвостов В. М. Указ. соч. С. 45.

269. Об ауспициях и империи начальника конницы см.: Дементьева В. В. Указ. соч. С. 83-85.

270. ...perturbatio auspicorum publicorum privatorumque...

271. ...nobis adeo propria sunt auspicia, ut non solum, quos populus creat patricios magistratus, non aliter quam auspicato creet, sed nos quoque ipsi sine suffragio populi auspicato interregem prodamus...

272. См., например: Lobrano G. Plebei magistratus, patricii magistratus, magistratus populi Romani // Studia et documenta historiae et iuris. 1975. B. 41. P. 270-277.

273. Lindersky J. Op. cit. P. 35-38.

274. Заметим, кстати, что в русском переводе Н. Н. Казанского передача смысла этих слов сделана адекватно: "даже частными гражданами мы соверщаем птицегадания, которых плебеи не совершают даже и на своих должностях!" См.: Ливий Тит. История Рима от основания города. Т. 1. М., 1989. С. 321.

275. Gjerstad E. Innenpolitische und militaerische Organisation... S. 156.

276. Rilinger R. Der Einfluss... S. 15.

277. См. об этом: Versnel H. S. Triumphus. (An inquiry into the origin, development and meaning of the Roman Triumph.) Leiden, 1970. P. 331.

278. Linke B. Op. cit. S. 145.

279. Ibid. S. 146-147, 149.

280. См.: Versnel H. S. Op. cit. P. 331.

281. ...qui populi Romani quique meam sectam imperium auspiciumque...

282. Syphax populi Romani auspiciis victus caputusque est...

283. Dalheim W. Op. cit. S. 347.

284. Чернышев Ю.Г. Теория смешанной конституции у Цицерона и система принципата // IVS ANTIQVVM. Древнее право. M., 1996. № 1. С. 95.

285. Wieacker F. Ius. Die Entstehung einer archaischen Rechtsordnung im archaischen Rom // Rechtswissenschaft und Rechtsentwicklung. Goettingen, 1980. S. 43.

286. Дождев А. В. Римское частное право. М., 1996. С. 78.

287. Wesenberg G. Zur Frage der Kontinuitaet zwischen koeniglicher Gewalt und Beamtengewalt in Rom // Zeitschrift der Savigny-Stiftung fuer Rechtsgeschichte. R. A. 1953. B. 70. S. 77.

288. Захаров А. В. Указ. соч. С. 100.

289. Маяк И. Л. Римляне ранней Республики... С. 60.

290. The Cambridge Ancient History... Vol. VII. P. 450.

291. Mannino V. L' "Auctoritas patrum". Milano, 1979. P. 142.

292. См. об этом: Classon O. Kritische Eroerterungen... S. 62 -64.

293. Giovannini A. Magistratur... S. 431; Giovannini A. Auctoritas patrum... P. 28-36.

294. Mannino V. L' "Auctoritas patrum"... P. 1.

295. Ferenczy E. From the Patrician State... P. 28.

296. Cornell T. J. Op. cit. P. 251.

297. ...Romuli senatus...temptaret post Romuli excessum, ut ipse regeret sine rege rem publicam...

298. Маяк И. Л. Рим первых царей... С. 238-239.

299.  Friezer E. Op. cit. P.302.

300. Heuss A. Zur Entwicklung... S. 81.

301. См., например: Mommsen Th. Roemische Forschungen... S. 21; De Martino F. Storia... P. 216.

302. Siber H. Roemisches Verfassungsrecht... S. 23.

303. Rilinger R. Der Einfluss... S. 14.

304. Больше года первое междуцарствие продолжалось по сведениям Флавия Вописка, но в его представлении сенаторы были интеррексами не обязательно по пять дней, но и по четыре, и по три дня (SHA. Vita Taciti. I. 2-3).

305. Нетушил И. В. Очерк... С. 61.

306. Herzog E. Geschichte... S. 932.

307. Lange L. Roemische Altertuemer... S. 256.

308. Wolf H. J. Op. cit. P. 9.

309. Kunkel W. Magistratische Gewalt... S. 16-17.

310. Herzog E. Geschichte... S. 54; Mommsen Th. Roemisches Staatsrecht... B. 1. S. 654; Siber H. Roemisches Verfassungsrecht... S. 138; De Martino F. Storia... S. 417; Heuss A. Zur Entwicklung... S. 81.

311. Herzog E. Das Institut... S. 507.

312. Becker W. A. Op. cit. B. 2... S. 300, 610; Classon O. Kritische Eroerterungen... S. 44.

313. ... tr. pl. referri ad senatum de patriciis convocandis qui interregem proderent non essent passi, cum interregem prodere obstinatiores essent.

314. ...alia sententia, asperior in speciem, vim minorem aliquanto habuit, quae patricios coire ad prodendum interregem iubebat.

315. Jahn J. Op. cit. S. 16.

316. Schneider H. Die Entstehung der roemischen Militaerdiktatur. Kriese und Niedergang einer antiken Republik. Darmstadt, 1977. S. 34-36; Hackl U. Senat und Magistratur in Rom von der Mitte des 2. Jahrhunderts v. Chr. bis zur Diktatur Sullas. Kallmuenz, 1982. S. 2; Hackl U. Krieg und Politik... S. 102.

317. ...nec umquam ita vacua fuit hoc nomine Romana res publica ut nullus interrex biduo saltem triduove creatur. Можно, разумеется, буквально переводить эти слова в том смысле, что интеррекс назначался "хотя бы на два или на три дня" (как это сделано С. Н.Кондратьевым, см.: Властелины Рима. Биографии римских императоров от Адриана до Диоклетиана. М., 1992. С. 290.). Но, учитывая, что в пятидневном сроке полномочий интеррекса особенно сомневаться не приходится, следует признать тогда, что столь поздний автор при передаче почерпнутой где-то информации о двух-трех днях, относящейся к республиканскому междуцарствию, неверно ее соотнес с продолжительностью нахождения у власти одного междуцаря. Поэтому мы согласны с трактовкой Т. Моммзеном данных слов как отражения практики назначения интеррекса через два или, по крайней мере, три дня после начала междуцарствия. См.: Mommsen Th. Roemisches Staatsrecht... S. 654.

318. Libero L. de. Obstruction. Politische Praktiken im Senat und in der Volksversammlung der ausgehenden roemischen Republik (70-49 v. Chr.). Stuttgart, 1992. S. 37.

319. Mommsen Th. Roemische Forschungen... S. 232.

320. Cum pars maior insequentis anni per nouos tribunos plebi et aliquot interreges certaminibus extracta esset, modo prohibentibus tribunis patricios coire ad prodendum interregem, modo interregem inter pellantibus ne senatus consultum de comitiis consularibus faceret...

321. Jahn J. Op. cit. S. 60.

322. Hoelkeskamp K.- J. Die Entstehung... S. 69-70.

323. Mommsen Th. Roemische Forschungen... S. 232; Herzog E. Geschichte... S. 731; De Martino F. Storia... P. 217.

324. ... nos quoque ipse sine suffragio populi auspicato interregem prodamus...

325. Karlowa O. Op. cit. S. 45; von Luebtow U. Das Roemische Volk... S. 190; Jahn J. Op. cit. S. 19; Rilinger R. Der Einfluss... S. 15.

326. ...et privatim auspicia habeamus, que isti ne in magistratibus quidem habent.

327. ... interrex creatur M. Furius Camillus, qui P. Cornelium Scipionem, is deinde L. Valerium Potium interregem prodidit.

328. Jahn J. Op. cit. S. 17; Rilinger R. Der Einfluss... S. 15.

329. Jahn J. Op. cit. S. 99.

330. Mommsen Th. Roemisches Staatsrecht... B. 1. S. 658; Siber H. Roemisches Verfassungsrecht... S. 23, 138; Rilinger R. Der Einfluss... S. 15.

331. ... cum interrex nullus sit, quod et ipsum patricium esse et a patriciis prodi necesse est.

332. Цитировано по: Jahn J. Op. cit. S. 14.

333. Paananen U. Senatus populusque Romanus. Studies in Roman Republican Legislation // Acta Instititi Romani Finlandiae. Helsinki, 1993. Vol. XIII. P. 23.

334. Staveley E. Stuart. The Conduct... P. 194; Wieacker F. Roemische Rechtsgeschichte... S. 224.

335. Виллемс П. Указ. соч. С. 227.

336. Ranouil P.-Ch. Op. cit. P. 12.

337. Magdelain A. "Auspicia ad patres redeunt"... P. 346; Ogilvie R. M. Early Rome... P. 57.

338. Mitchell R. E. Op. cit. P. 26-29.

339. Jahn J. Op. cit. S. 14.

340. Маяк И. Л. Римляне ранней Республики... С. 32.

341. Rilinger R. Der Einfluss... S. 20.

342. Liebenam W. Interregnum.... S. 1717; Санчурский Н. В. Римские древности... С. 82; Jahn J. Op. cit. S. 13.

343. ...dum unus erit patricius magistratus, auspicia ad patres redire non possunt.

344. adunaton hn mesobasilea di oligou... kata ta patria genesqai, pollwn andrwn twn ta" eupatrida" arca" econtwn apodhmountwn.

345. См.: Дементьева В. В. Указ. соч. С. 93-96.

346. Quorum taedio patres L. Cornelium Scipionem interregem concordiae causa obseruare legem Liciniam comitiis consularibus iussere.

347. Rubino J. Op. cit. S. 93; Mommsen Th. Roemisches Staatsrecht... B. 1. S. 637, 649; Mommsen Th. Roemische Forschungen... S. 271; Lange L. Roemische Alterthuemer... S. 289; Herzog E. Das Institut... S. 512; Herzog E. Geschichte... S. 731.

348. Нетушил И. В. Очерк... С. 167.

349. Vogel K. H. Imperium und Fasces // Zeitschrift der Savigny-Stiftung fuer Rechtsgeschichte. R. A. Weimar, 1950. B. 67. S. 78.

350. Siber H. Roemisches Verfassungsrecht... S. 77-78.

351. von Luebtow U. Die lex curiata... S. 157; von Luebtow U. Das Roemische Volk... S. 183.

352. De Martino F. Storia... P. 216.

353. Meyer Er. Roemischer Staat... S. 161.

354. Nissen. A. Op. cit. S. 49-51.

355. Staveley E. Stuart. The Conduct... P. 194-196.

356. Ogilvie R. M. A Commentary on Livy... P. 409.

357. Rilinger R. Der Einfluss... S. 18.

358. Чеканова Н. В. Эволюция системы триумвирата в Риме при переходе от республики к империи. Ярославль, 1992. С. 22.

359. ...domus M. Lepidi interregis – is enim magistratus curulis erat creatus...

360. Staveley E. S. The Conduct.... P. 196 -197.

361. Покровский И. А. Указ. соч. Пг., 1918. С. 75.

362. Paananen U. Op. cit. P. 23.

363. Ad legem et edictum consulis senatus consultum adiectum est, ut dictator, consul, interrex, censor, praetor, qui nunc esset quive postea futurus esset, apud eorum quem qui manu mitteretur, in libertatem vindicaretur, ut ius iurandum daret, qui eum manu mitteret, civitatis mutande causa manu non mittere; in quo id non iuraret, eum manu mitttendum non censuerunt.

364. ...th boulh prosetaxen elesqai ton kaloumenon metaxu basilea...

365. Giovannini A. Consulare imperium... S. 1-30.

366. Nissen A. Op. cit. S. 50-51.

367. Сидорович О. В. Дивинация: религия и политика в архаическом Риме // Религия и община в древнем Риме. М., 1994. С. 84.

368. Сморчков А. М. Положение жречества в эпоху ранней республики // IVS ANTIQVVM. Древнее право. М., 1996. № 1. С. 45.

369. Там же. С. 46.

370. Heuss A. Gedanken... S. 3 (376).

371. Nippel W. Aufruhr und "Polizei"... S. 19-26.

372. Decem imperitabant: unus cum insignibus imperii et lictoribus erat.

373. См., например: Werner R. Der Beginn... S. 262; von Luebtow U. Die Roemische Diktatur // Der Staatsnotstand. Berlin, 1965. S. 95-96.

374. ...tum fasces ex luco Libitinae raptos attulit (sc. multitudo) ad domum Scipionis et Hypsaei, deinde ad hortos Cn. Pompei, clamitans eum modo consulem, modo dictatorem...

375. Цитировано по: Jahn J. Op. cit. S. 14.

376. Kornemann E. Roemische Geschichte... S. 68-69.

377. Linke B. Op. cit. S. 145.

378. Токмаков В. Н. Воинская присяга... С. 134-137.

379. Quis enim, tot interregnis, iure consultum desiderat? Ego omnibus unde petitur hoc consilii dederim, ut a singulis interregibus binas advocationes postulent. (Кому потребуется юристконсульт при столь частом междуцарствии? Всем, кому предъявляют иск, я давал бы такой совет: просить у каждого интеррекса по две отсрочки для подготовки защиты.)

380. Кофанов Л. Л. Закон и обычай как инструменты власти в архаическом Риме // Власть, человек, общество в античном мире. Докл. конф. 1996 и 1997 гг. М., 1997. С. 118-119.

381. Mitchell R. E. Op. cit. P. 26-29.

382. См., например: Целлер М. Римские государственные и правовые древности. М., 1893. С. 193.

383. Herzog E. Das Institut... S. 513.

384. Demandt A. Op. cit. S. 403.

385. Linke B. Op. cit. S. 149.

386. Mommsen Th. Roemische Chronologie. Berlin, 1859. S. 205.

387. Non fuit autem moris ab eo qui primus interrex proditus erat comitia haberi...

388. Mommsen Th. Abriss... S. 104.

389. ...et privatim auspicia habemus...

390. Herzog. E. Das Institut... S. 504.

391. Karlowa O. Op. cit. S. 45.

392. Нетушил И. В. Очерк... С. 167.

393. Scullard H. H. Roman politics... P. 49.

394. Friezer E. Op. cit. P. 301.

395. Lindersky J. Op. cit. P. 38.

396. Radke G. Op. cit. S. 53.

397. von Luebtow U. Das Roemische Volk... S. 191.

398. Jahn J. Op. cit. S. 23-25.

399. Ibid. S. 24.

400. См.: Дементьева В. В. Указ. соч. С. 64.

401. Lange L. Roemische Alterthuemer... S. 152-153.

402. Crawford M. The Roman Republic. New-Jersey, 1978. P. 152.

403. Schwegler D. U. Op. cit. S. 150.

404. Staveley E. S. The Conduct... P. 193-207.

405. Jahn J. Op. cit. S. 26.

406. Rilinger R. Der Einfluss... S. 17-24

407. C. Terentius consul unus creatur, ut in manu eius essent comitia rogando collegae.

408. ...dia twn kaloumenwn mesobasilewn upato" apodeiknutai Markello", kai paralabwn thn archn apodeiknusin autw sunarconta Gnaion Korhlion.

409. Mommsen Th. Roemisches Staatsrecht... B. 1. S. 659.

410. Staveley E. S. The Conduct... P. 206.

411. Jahn J. Op. cit. S. 26.

412. Rilinger R. Der Einfluss... S. 18.

413. Rilinger R. Die Ausbildung... S. 261.

414. Staveley E. S. The Conduct... P. 197, 200. На его мнение опирался, комментируя Ливия, Р. Огилви: Ogilvie R. M. A Commentary on Livy... P. 409-410.

415. Gjerstad E. Innenpolitische und militaerische Organisation... S. 156.

416. Giovannini A. Magistratur... S. 424.

417. Hoelkeskamp K.- J. Die Entstehung... S. 193.

418. Rilinger R. Der Einfluss... S. 23.

419. Ex interregno, ut id actum uideri posset, ambo patricii consules creati sunt...

420. CIL. Vol. 1... P. 192; Degrassi A. Inscriptiones Italiae... Vol. XIII. 3. 79. P. 59.

421. Giovannini A. Magistratur... S. 420.

422. Cassola F. I gruppi... P. 13.

423. Jahn J. Op. cit. S. 99.

424. Rilinger R. Die Ausbildung... S. 262.

425. ...interregnum iniretur, ut in patrum potestate comitia essent...

426. Jahn J. Op. cit. S. 121.

427. Herzog E. Das Institut... S. 503-504.

428. Staveley E. S. The Significance... P. 33.

429. Jahn J. Op. cit. S. 28.

430. Hoelkeskamp K-. J. Die Entstehung... S. 68.

431. Mommsen Th. Roemisches Staatsrecht... B. 1. S. 657.

432. Пирогов В. Указ. соч. С. 212.

433. Staveley E. S. The Conduct... P. 200.

434. Jahn J. Op. cit. S. 53.

435. Jahn J. Op. cit. S. 56-64.

436. Palmer R. Op. cit. P. 301.

437. Broughton T. R. S. / Patterson M. L. Op. cit. Vol. 1. P. 35.

438. Хотя иногда этот интеррегнум считается проблематичным, все же, на наш взгляд, о нем можно говорить уверенно, поскольку Плутарх сообщает: dia twn kaloumenwn mesobasilewn upato" apodeiknutai Markello" ...( Plut. Marc. VI. 1). С высокой вероятностью определяет междуцарствие для этого года А. Липпольд: Lippold A. Op. cit. S. 107-108.

439. Broughton T. R. S. / Patterson M. L. Op. cit. Vol. 1. P. 3, 23, 35, 36, 53, 71, 76, 88, 93, 97, 99, 124, 126, 127, 135, 142, 146, 153, 174, 183, 233, 259, 291, 442; Vol. 2. P. 68, 89, 217, 229, 236. Т. Броутон отмечает междуцарствия 509, 482, 463, 462, 444, 420, 413, 396, 391, 389, 387, 355, 352, 351, 340, 332, 326, 320, 298, 291, 222, 216, 208, 162, 82, 77, 55, 53, 52 гг. до н.э.

440. Rilinger R. Der Einfluss... S. 19.

441. CIL.Vol. 1. P. 21.

442. Degrassi A. Inscr. It.. Vol. XIII. P. 107, 412.

443. Jahn J. Op. cit. S. 89; Rilinger R. Der Einfluss... S. 20.

444. Rilinger R. Der Einfluss... S. 23.

445. Hoelkeskamp K.-J. Die Entstehung... S. 68.

446. Jahn J. Op. cit. S. 77-80.

447. Jahn J. Op. cit. S. 79.

448. Ibid. S. 94.

449. Ливий не знает наверняка, был ли интеррегнум в 300 г. до н. э., но Й. Ян полагал, что сообщение об интеррегнуме этого года восходит к Валерию Анциату, который имел подробные знания о роде Валериев.: Jahn J. Op. cit. S. 99.

450. Scullard H. H. Roman politics... P. 273.

451. Lippold A. Op. cit. S. 142, 272.

452. Jahn J. Op. cit. S. 116.

453. Ibid. S. 121.

454. См. об этом подробнее: Hoekeskamp K.-J. Die Entstehung... S. 67.

455. Unger G. F. Op. cit. S. 283-333.

456. ...Idus Decembres, sollemnem ineundis magistratibus diem...

457. Jahn J. Op. cit. S. 30.

458. Mommsen Th. Roemische Chronologie... S. 100.

459. Целлер М. Указ. соч. С. 132.

460. Unger G. F. Op. cit. S. 330.

461. Jahn J. Op. cit. S. 31.

462. Marquardt J. Roemische Staatsverwaltung. B. 1. 3. Auf. Darmstadt, 1957. S. 169-170.

463. Volkmann H. Das roemische Interregnum... S. 76-83.

464. Triepel H. Das Interregnum. Leipzig, 1892.

465. Ibid. S. 2.

i. Автор этой работы Hermann Ulrici, Герман Ульрици (1806—1884). (Прим. ред. сайта)

 


 

 

Дементьева В.В.

РИМСКОЕ РЕСПУБЛИКАНСКОЕ МЕЖДУЦАРСТВИЕ КАК ПОЛИТИЧЕСКИЙ ИНСТИТУТ